Czy możesz namalować obraz, wzorując się na cudzym zdjęciu?
Kamila Mistarz | 2021-08-06

Spróbujemy dziś wyjaśnić od strony prawnej, czy możesz namalować obraz wzorując się na cudzym zdjęciu lub innym dziele i kiedy naruszasz prawa autorskie innych twórców. Sprawdź czym jest inspiracja, opracowanie i plagiat.
INSPIRACJA
Inspiracja to unikalne dzieło powstałe w wyniku twórczej modyfikacji cudzego utworu i do tego utworu się odwołującym.
Czyli:
Malujesz obraz w luźny sposób nawiązujący do zdjęcia dodając istotny, własny wkład twórczy lub tworzysz parodię, pastisz lub karykaturę.
Cechy inspiracji:
- jest samodzielnym utworem chronionym prawem autorskim
- możesz dowolnie rozporządzać dziełem i nie potrzebujesz na to żadnych zgód
- możesz uznawać się za autora i nie wspominać o autorze zdjęcia, które Cię zainspirowało
Przykład:
OPRACOWANIE
Opracowanie (czyli dzieło zależne, np.: przeróbka, adaptacja, tłumaczenie), to dzieło powstałe z przekształcenia cudzego utworu z zachowaniem istotnych elementów utworu oryginalnego.
Czyli:
Malujesz obraz używając istotnych elementów czyjegoś zdjęcia lub obrazu dodając własne elementy twórcze. Tworzysz opracowanie.
Cechy opracowania (dzieła zależnego):
- jest samodzielnym utworem chronionym prawem autorskim
- musisz uzyskać zgodę autora zdjęcia na rozporządzanie dziełem
- podpisując dzieło musisz uwzględnić autora zdjęcia lub oryginalnego obrazu i jego nazwę
Przykład:
PLAGIAT
Plagiat, to dzieło powstałe w wyniku skopiowania cudzego utworu bez istotnych modyfikacji twórczych.
Czyli:
Malujesz obraz wprost kopiując elementy i kompozycję zdjęcia. Robisz plagiat.
Cechy plagiatu:
- nie jest samodzielnym utworem chronionym prawem autorskim
- nie możesz korzystać ani rozporządzać plagiatem (naruszyłbyś prawa majątkowe autora)
- nie masz prawa podpisywania się jako autor pod plagiatem (naruszyłbyś prawa osobiste autora)
Niezawodne przykłady plagiatu znajdziecie na stronie FB Beka z Młodej Sztuki. Polecamy ten profil. Na przykład takie cudo tam wykopaliśmy:
UWAGA!
- Granice pomiędzy tymi pojęciami są bardzo płynne.
- Często bardzo trudno jest odróżnić inspiracje od opracowania. W razie sporu sprawę rozstrzyga sąd.
- Po 70 latach od śmierci twórcy jego prawa autorskie wygasają – nie naruszasz wtedy żadnych praw.
Tak właśnie wygląda sytuacja jeśli chodzi o wzorowanie się na cudzych zdjęciach czy dziełach. Oczywiście możecie ćwiczyć rysując te same kompozycje, a nawet starać się wiernie odtwarzać każdy szczegół, ale jeśli prawa autorskie twórcy nadal są aktywne, nie możecie sprzedawać takiego obrazu. Uważajcie, żeby nie popełnić gafy!